De duurzame toekomstvisie van kweker Jos van Santen

Hij draait al 40 jaar mee in de glastuinbouw. Hij heeft geen opvolging voor zijn leliekwekerij in Poeldijk. Toch investeert Jos in een duurzame toekomst. Als kweker én als secretaris van Warmtecoöperatie Polanen. Zijn motivatie? Het heft in eigen handen willen hebben.

Toen drie jaar geleden de eerste informatiebijeenkomst plaatsvond om een warmtecoöperatie te vormen in Jos z’n werkgebied, wist hij al vrij snel: hier moet ik bij zijn. Jos sloot zich aan bij het vijfkoppige bestuur. “Ons doel was om te onderzoeken hoe we het beste duurzame warmte konden gebruiken. Al snel bleek aardwarmte de beste optie voor ons gebied.” Inmiddels zijn er 36 leden aangesloten. Allemaal tuinbouwbedrijven in het gebied Boomawatering en Gantel. Samen zijn ze goed voor zo’n 130 hectare glastuinbouw.

Vele bijeenkomst en vergaderingen volgden nadat Jos zich bij de coöperatie had aangesloten. “Samen met ETP (Energie Transitie Partners) en gemeente Westland onderzochten we de beste boorlocatie. En ondertussen werken we aan voldoende afzet. Alleen dan is aardwarmte interessant. Anders is de investering te groot.” Jos legt uit dat glastuinbouwondernemers wel oren hebben naar duurzame energie, maar ook voorzichtig zijn om zich voor lange termijn te binden. “Onze warmteleveringsovereenkomst geldt voor een periode van 15 jaar. Je moet dus voor 15 jaar een commitment aangaan. Dat heeft te maken met de SDE-subsidie.” De coronacrisis heeft het niet makkelijker gemaakt om afnemers te werven. “De sector heeft een flinke klap gehad, veel moeten dat gat nog dichten.” De verhoging van de ODE (Opslag Duurzame Energie) op elektriciteit en de lage energieprijzen maken het momenteel niet aantrekkelijk om over te stappen op duurzame energie.

Wat is Jos zijn eigen motivatie om te investeren in duurzame energie? “Ik heb de gasprijzen de afgelopen 25 jaar veel zien wisselen. Als we de duurzame energie zelf in de hand hebben, kunnen we die kostprijs stabiliseren. Die onafhankelijkheid vind ik prettig. En je weet waar het geld blijft. We doen het dan samen, als ondernemers onderling. Inmiddels hebben we met z’n allen het gasnet denk wel drie keer terugbetaald. Dat vind ik zonde van ons geld. Dat wil ik niet langer.”

Het hele traject om aardwarmte te realiseren in Boomawatering en Gantel neemt tijd in beslag en is complex. Dat vraagt flink wat geduld van de ondernemende Jos, die gewend is om zelf aan het roer te staan en snel knopen door te hakken. “Door betrokken te zijn bij zo’n project, zie je ook hoe complex het allemaal is. Er spelen veel verschillende belangen mee. Maar wij zitten aan tafel als ondernemers, het is ons risico en wij dragen de verantwoording.” Jos voelt zich gesterkt door de coöperatie. “Als bestuur zijn we een soort spreekbuis naar ETP en de gemeente. Met elkaar bereik je gewoon net even wat meer.”

Ook Glastuinbouw Nederland schaart zich achter Warmtecoöperatie Polanen en betrekt de coöperatie bij de ontwikkelingen van Warmtesysteem Westland: een open en onafhankelijk warmtenetwerk, waarin aardwarmtebronnen, WKK-installaties en misschien restwarmte, de warmte leveren. “Het zou mooi zijn als daar in de toekomst veel glastuinbouwbedrijven, woningen, kantoren en industrie op aangesloten kunnen worden. Zowel uit praktisch als uit idealistisch oogpunt.”