Voedselbank Haaglanden verduurzaamt

Tegen verspilling zijn. Het zit in het DNA van de voedselbank. De verduurzaming van de nieuwe locatie van het distributiecentrum van Voedselbank Haaglanden was dan ook een logische stap. Drie van de vijf geplande energiemaatregelen zijn reeds doorgevoerd. De laatste twee volgen op korte termijn. Lees hoe Voedselbank Haaglanden de verduurzaming aanpakt.

Ton van Schie is coördinator van de verbouw en verhuizing. Monica Criellaard was tot voor kort penningmeester van Voedselbank Haaglanden. Samen zijn ze nauw betrokken (geweest) bij de verduurzaming van het pand in Wateringen. Allebei vanuit hun eigen expertise. Teun van Schijndel adviseert en begeleidt Voedselbank Haaglanden, vanuit zijn bureau Renor, waarmee hij bedrijven ondersteunt in het opstellen en uitvoeren van verduurzamingsplannen.

Monica begint bij het begin van het avontuur, ze vertelt: “We wisten al langere tijd dat we weg moesten in Den Haag, omdat er woningbouw op onze locatie zou komen. Toen het eenmaal zover was, zijn we op zoek gegaan naar een nieuwe locatie. Dat bleek nog niet zo gemakkelijk. Veel locaties voldeden niet aan onze wensen. Of onbetaalbaar, of ongeschikt.” In mei 2020 liepen ze dan eindelijk tegen het pand op bedrijventerrein Zwethove in Wateringen aan. “We hebben een business case opgesteld en contact gezocht met de betrokken gemeenten voor de nodige subsidies.” In augustus tekende Voedselbank Haaglanden de huurovereenkomst met de verhuurder. De grote verbouwing en verhuizing kon beginnen! Er moest flink wat gebeuren aan het pand.

Ton vertelt: “We hebben een architect ingeschakeld om mee te denken over een optimale indeling en inrichting.” Met steun van duurzaamheidexpert Teun, die de verduurzaming van het pand coördineert. Toen dat plan op de plank lag, kon de uitvoering beginnen. “We hebben offertes van leveranciers in de buurt opgevraagd.” Wederom met de hulp van Teun. “Het bij elkaar sprokkelen van fondsen en sponsoren ging redelijk vlot. Voor het realiseren van de grotere maatregelen hebben we een duurzaamheidsconsortium opgezet, met Shell, Pon, Signify en NIBE. Deze partijen hebben allen grote bijdragen geleverd, zoals het doneren van de LED verlichting door Signify.” In oktober gingen leveranciers en vrijwilligers daadwerkelijk aan de slag in het nieuwe pand van Wateringen. “Met een klein coronaproof clubje. We hebben een paar maanden keihard gewerkt. Heel bijzonder wat we in korte tijd voor elkaar gebokst hebben”, vertelt Ton trots.

Teun maakt de duurzaamheid concreet. Hij heeft eerst de duurzaamheid van Voedselbank Haaglanden in kaart gebracht, samen met Voedselbank Rotterdam. Teun vertelt: “Zoals we dat bij al onze projecten doen, hebben we eerst gekeken: hoe kunnen we het energieverbruik verminderen? Stap twee is: hoe kunnen we de energie die we nog nodig hebben, zo duurzaam mogelijk opwekken? We starten vervolgens van grof naar fijn. Dus we beginnen met de grootste impact die de minste inspanning vergt.”

En zo kwamen Teun en het team van Voedselbank Haaglanden op de volgende vijf belangrijkste energiemaatregelen voor het nieuwe pand.

1. Tochtsluizen: de tochtsluizen bij beide ingangen zorgen dat er zo min mogelijk energie verloren gaat. 
2. LED verlichting: alle verlichting is vervangen voor LED verlichting. 
3. Duurzame constructie koel- en vriescellen: door de koel- en vriescellen slim aan elkaar te koppelen en te voorzien van meerdere temperatuurzones, is minder energie nodig. 
4. Warmtepompen: de huidige gasketels van het gebouw maken plaats voor een nieuwe duurzame variant met warmtepompen. 
5. Zonnesysteem:de resterende energievraag wordt volledig opgewekt met eigen zonnepanelen op het dak. Het gebouw wordt zo energieneutraal. Binnenkort wordt dit ook ingezet om elektrisch vervoer van de Voedselbank te voorzien van duurzame energie.

De verduurzaming van het nieuwe pand van Voedselbank Haaglanden is een mooi succesverhaal van de verduurzaming van een huurpand en de samenwerking daarin tussen huurder en verhuurder. Ton legt uit: “Natuurlijk vond de verhuurder het spannend wat er allemaal ging gebeuren. En dat snap ik ook. We gingen flink aan zijn pand sleutelen. Hij moest daar vertrouwen in krijgen. Daarom hebben we hem nauw betrokken bij onze plannen en de verbouwing. Waar hij eerst nog wat kritisch en sceptisch was over onze plannen, is hij nu trots op zijn opgeknapte, duurzame pand. Hij ziet absoluut de meerwaarde van de aanpassingen die we hebben gedaan.” 

Samenwerken en het gesprek aangaan vormen sowieso de basis van het succes van dit project. “We hebben dit echt samen gedaan, met alle betrokken partijen. Iedereen heeft keihard gewerkt en z’n verantwoordelijkheid genomen. Regelmatig zaten we bij elkaar, vooral op kritische momenten. Dan haalden we lunch en kwamen de flappen op de muur, om de planning door te nemen.” De meeste aannemers komen uit het Westland. Een groot voordeel. “Ze kennen elkaar en zochten ook onderling contact met elkaar om zaken af te stemmen.”

Monica vertelt: “Eind januari hebben we onze oude locatie in Den Haag leeg opgeleverd. We draaien nu volledig op onze nieuwe locatie.” Iedereen moet z’n weg nog even vinden, maar ook dat gaat soepel. “We hebben tijdens de kerstperiode al proefgedraaid, om de vrijwilligers te laten wennen. Duizenden (kerst)pakketten hebben we klaargemaakt.” Op 15 april is de officiële opening van het pand. Teun licht toe dat alleen de warmtepomp en zonnepanelen nog geïnstalleerd moeten worden voor die tijd. “We hebben keuzes gemaakt, want er moest veel in korte tijd gebeuren. Deze maatregelen kunnen ook prima doorgevoerd worden na ingebruikname.”

Voedselbank Haaglanden is ontzettend blij met het duurzame pand aan in Wateringen, maar ziet nog meer kansen. Teun vertelt: “Je kunt op grofweg drie zaken verduurzamen: gebouw, transport en voedsel. In het verduurzamen van het gebouw zijn we geslaagd. Nu hebben transport en voedsel onze aandacht.” Daarbij krijgt Voedselbank Haaglanden externe ondersteuning. “Twee startups vanuit BlueCity  gebruiken ons voor de business case hoe we voedselresten beter kunnen hergebruiken. En een groep studenten vanuit De Kleine Consultant heeft de mogelijkheden onderzocht voor het verduurzamen van ons transport. Samen met Pon en Shell gaan we nu een eerste test doen met een elektrische koelwagen.” Kortom, Voedselbank Haaglanden is nog lang niet klaar met verduurzamen!