Water inlaten voor slot Honsholredijk, afvoeren door supergemaal Westland

Elke polder en elke stad heeft zo z’n eigen kenmerken als het gaat om water, weet het jubilerende Hoogheemraadschap van Delfland. Noemenswaardig voor het Westland zijn onder meer de historische pogingen om zoet water via de Maasdijk het gebied in te laten en de komst van gemaal Westland om overtollig water het gebied uit te pompen.

De Maasdijk werd in 1250 aangelegd. Deze beschermde de inwoners van het Westland tegen de Maas en de Noordzee. Eeuwenlang was er gewerkt om het overtollige water buiten te houden of kwijt te raken, maar door de jaren kreeg men in de gaten dat te weinig water ook voor problemen kon zorgen.

Vooral in de zomer was er dikwijls watertekort voor de opkomende tuinbouwbedrijven. Daarnaast waren er buitenplaatsen met deftige tuinen waar de grachten voorzien moesten worden van vers zoet water, waaronder het slot ‘Honsholredijk’ (tegenwoordig: Honselersdijk). De eigenaar hiervan was Prins Willem lll, Stadhouder van Holland en later ook Koning van Engeland.
Een van de uitdagingen was de plek waar de waterinlaat vanuit de Maas moest komen. Om zeker te zijn dat door de sluis zoet Maaswater zou binnenkomen, moest de inlaat zo ver mogelijk stroomopwaarts komen. Om overtollig water te kunnen lozen moest men juist weer zo ver mogelijk stroomafwaarts gaan zitten. Men ging op onderzoek uit: waar wordt het zoute water zoet, zowel bij eb als bij vloed? Enige tijd dobberden de hoogheemraden van Delfland in een roeibootje op de Maas om hoogstpersoonlijk ‘ ‘t water aan alle oorden te proeven’.

Toen het gezelschap in augustus 1674 al nippend en keurend de Maas was afgezakt, kwam men tot de conclusie dat het water tot voorbij het Amersgat zoet genoeg was voor de tuin van Zijne Hoogheid Prins Willem III. En dus ook voor alle andere tuinders in het Westland. Dit leidde tot de bouw van de Oranjesluis en een spui-sluis bij het Amersgat. Toch viel het tegen: het meeste water dat uiteindelijk door de Oranjesluis naar binnen kwam, bleek namelijk toch zo zout dat ‘de beste planten in de Orangerie van het Huis Honselersdijk hier op den duur aan bezweken’.

Veel later, in de 20^ste eeuw, kampte het Westland juist vaker met teveel water in het gebied. Vanwege het grote oppervlakte aan glastuinbouw, stijgt het water in poldersloten snel. Water kan immers niet in de grond zakken op al die plaatsen waar kassen en bedrijventerreinen staan. Om al dat overtollig water na fikse regenbuien tijdig het Westland uit te kunnen krijgen, heeft Delfland in 2003 het watersysteem enorm verbeterd. De dieselmotoren van gemaal Westland in Hoek van Holland zijn toen vervangen voor elektromotoren waardoor er 4x zoveel water vanuit het Westland, via het toen verbrede Oranjekanaal, kon worden afgevoerd. Het boezemgemaal kan tegenwoordig 24000 liter per seconde naar de Nieuwe Waterweg pompen; daarvoor was dit 6000 liter.

Op 8 september 2024 bestond het Hoogheemraadschap van Delfland precies 735 jaar. Delfland zorgt voor sterke dijken en voor het regelen van de waterpeilen met gemalen, molens, sluizen en inlaten. Voor voldoende zoet water in dit gebied en voor het zuiveren van al het vieze water dat huishoudens en bedrijven dagelijks wegspoelen. Ben jij benieuwd hoe Delfland dat al ruim 7 eeuwen doet? Je bent van harte welkom bij Wij & Water: een lezing, een rondleiding, een tentoonstelling (waarbij bewoners en ondernemers vertellen over het werk voor water) én de pittige Wonen onder Water-challenge waarbij je zorgt dat jouw stad droge voeten houdt!

• Dinsdag 22 oktober, lezing door Peter Ouwendijk + aansluitend rondleiding, start 14.00 uur
• Woensdag 23 oktober, WOW-challenge, start 15.00 uur (voor jongeren tussen de 10-16 jaar)
• Donderdag 24 oktober, lezing door Piet-Hein Daverveldt + aansluitend rondleiding, start 14.00 uur
• Dinsdag 29 oktober, lezing door Stijn van Boxmeer + aansluitend rondleiding, start 10.00 uur
• Donderdag 31 oktober, lezing door Robert Tieman + aansluitend rondleiding, start 14.00 uur 

De lezingen zijn grotendeels hetzelfde maar worden steeds door een andere bestuurder gegeven.

Je kunt je snel en gemakkelijk aanmelden met het digitale formulier op deze website: www.hhdelfland.nl/735. Ook kun je een e-mail sturen naar communicatie@hhdelfland.nl; geef aan voor welk onderdeel je je aanmeldt en met hoeveel personen je komt.